Wij zijn een product van de evolutie, en hebben een indrukwekkende stamboom van bijna vier miljard jaar oud. De patronen die in onze evolutie zijn ontstaan en op celniveau in ons werken zijn primair gericht op overleven en voortplanten. Daar is het biologisch leven in vier miljard jaar heel succesvol in geweest. 

Tot kort geleden zag de mens zichzelf als bijzondere entiteit, met een centrale positie in het universum. Sinds het ontstaan van de wetenschap, zo’n vierhonderd jaar geleden, is dit beeld aan het veranderen: we worden ons steeds bewuster dat we ‘gewoon’ zoogdieren zijn, in de lijn van mensapen. Echter, ons opgebouwde mensbeeld zit stevig ingebakken. Zo stuitte Darwin bijvoorbeeld op veel weerstand -vooral in de religieuze kring- met zijn boek ‘descent of man’ (1871).

Als mens zijn we zo ‘succesvol’ in overleven dat we een wereld hebben gecreëerd waarin overleven ‘georganiseerd’ is: veel mensen hoeven niet elke dag te vechten voor hun bestaan. Echter zijn nog steeds veel patronen in ons gericht op overleven vanuit ons ‘apenbrein’. Soms werken die patronen effectief, soms kunnen ze negatieve gevolgen hebben op het leven en welzijn van ons en anderen. 

Hierbij speelt dat we vaak denken dat we rationeel en verstandig handelen, maar meestal bepalen evolutionaire patronen ons gedrag en verzinnen we daar achteraf een rationeel verhaal bij. 

Een selectie van bronnen: ‘De vis in ons’ – Neil Shubin, ‘De aap in ons’ – Frans de Waal, ‘Natuurlijk Leiderschap’ – Mark van Vugt, 'Het raadsel van alles wat leeft' - Jan Paul Schutten, ‘Sapiens’ – Yuval Harari.

Onze hersenen zijn een onnavolgbaar complex en machtig instrument. Dat maakt ons krachtig maar ook kwetsbaar. We weten heel veel van de fysiologie van het brein, en hebben veel kennis vergaard over de werking van het brein sinds de opkomst van de psychologie. Tegelijkertijd heeft de wetenschap nog heel veel vragen over de hersenactiviteit en werking van de honderd miljard neuronen die elk moment met elkaar communiceren. 

In de evolutie stelde de groei van onze hersenen ons in staat om steeds effectiever te overleven in groepen. Langs de revoluties van landbouw, wetenschap, industrie en informatie hebben we met ons brein een ongekende welvaart in een complexe samenleving gecreëerd.

We beginnen steeds bewuster de keerzijde van die complexe samenleving te zien, en het effect van die samenleving op ons brein en ons welzijn. Tevens beseffen we ons steeds meer alle denkpatronen in ons brein zoals verwachten, vergelijken en oordelen. Die kunnen negatief effect hebben op onze toestand en onze relaties.

Een selectie van bronnen: ‘Het brein ontketend’ – Theo Compernolle, ‘Ons brein de baas’ – André Aleman, ‘Intuïtie’ – Malcolm Gladwell, ‘Ons feilbare denken’ – Daniel Kahneman, 'Homo deus' - Yuval Harari, ‘De gelukshypothese’ – Jonathan Haidt.

Wij zijn een sterk sociaal wezen. Net als veel zoogdieren overleefden we in groepen. Tot de agrarische revolutie leefden mensen in groepen van zo’n honderdvijftig individuen, met veel sociale interacties. Met de opkomst van landbouw, dorpen en steden ontstonden grotere gemeenschappen, met andere vormen van hiërarchie en specifieke culturen.

We hebben geleerd om ons aan te passen aan gewoontes en gedragsregels van groepen, en daarin onze eigen plek in te nemen. Tegenwoordig leven we in verschillende systemen zoals onze familie, organisaties, sportverenigingen en sociale netwerken. 

We worden ons steeds bewuster van de kracht van deze systemen, hoe wij bijdragen aan die systemen en erdoor worden beïnvloed. Dat bepaalt in sterke mate ons gedrag. Vaak gebeurt dat op onbewust niveau. Met opstellingen wordt dat onbewuste zichtbaar gemaakt; groepsleden kunnen dan toegang krijgen tot onderliggende patronen, energie en informatie. 

Een selectie van bronnen: ‘De kracht van de zwerm’ – Jaap van Ginneken, ‘Deep Democracy’ – Jitske Kramer, ‘De verborgen dynamiek van familiebanden’ – Bert Hellinger, ‘De creatieve geest’ – Dick Swaab, 'Vuur Taal Schoonheid ...' - Gaia ...

We krijgen steeds meer inzicht in de onderliggende patronen die ons leven bepalen.

De wetenschap leert ons bijvoorbeeld de invloed van onze conditionering op onze waarneming, de werking van biochemische processen in ons lichaam en hoe DNA fungeert als drager van erfelijke informatie. 

In het begrijpen en ‘verbeteren’ van ons leven kent de wetenschap ook haar beperkingen; het is en blijft mensenwerk. De mens heeft de wetenschap bedacht om de wereld te verklaren en modeleren. Het is niet de werkelijkheid, het is continu in ontwikkeling en het is niet alles verklarend. Daarnaast beïnvloeden menselijke overtuigingen, aannames en eigenbelang (de objectiviteit van) de wetenschap en haar resultaten. 

In ons groeiend bewustzijn ontdekken we nieuwe patronen die ons leven vorm en kleur geven, zoals de verborgen dynamieken van familiesystemen of het waarnemerseffect bij wetenschappelijk onderzoek. Naast natuurlijke selectie en de evolutionaire werking van genen lijkt ook een mechanisme van ‘meer en beter’ onderdeel te zijn van ons bestaan. 

Deze patronen volgen niet de traditionele materialistische filosofie achter de wetenschap. Met energie, informatie en bewustzijn als onderdelen van deze patronen opent zich een nieuw veld van inzicht en mogelijkheden.

Een selectie van bronnen: ‘De kosmische visie’ – Ervin Lazslo, ‘De wetten van de wereld’ – Mickaël Launay, ‘De vergeten wetenschappen’ – Rens Bod, ‘Uw brein als medicijn’ – David Servan-Schreiber, ‘De code van het bewustzijn’ – Cyriel Pennartz.

We leven in een tijdperk waar veel aandacht is voor groei en ontwikkeling, individueel en collectief. In essentie gaat deze (persoonlijke) ontwikkeling over het bewust worden van patronen die niet (meer) werken, én het aanboren van nieuw menselijk potentieel. Het doel van deze ontwikkeling verschuift van effectiviteit naar welzijn en geluk.

We werken aan leiderschap: niet slachtoffer zijn maar volledige verantwoordelijkheid en keuzevrijheid nemen. We kijken integraal naar onze ontwikkeling, op de dimensies mentaal, fysiek, emotioneel en spiritueel. We werken met onze energie, bijvoorbeeld met aura en chakra’s. Oosterse wijsheden en Westerse methoden worden geïntegreerd. 

Het nieuwe potentieel van energie, intelligentie en bewustzijn wordt ontdekt. Meditatie en mindfullness zijn gemeengoed geworden. Theorie U faciliteert het creëren van duurzame oplossingen met intuïtie en nieuwe energie. Met opstellingen wordt aangesloten op ‘het veld van energie en informatie’ om onbewuste patronen zichtbaar te maken. Grenzen worden verlegd met de kracht van intentie. 

Een selectie van bronnen: ‘Synchronocity’ – Jacob Jaworsky, ‘De kracht van nu’ – Eckhart Tolle, ‘Theory U’ – Otto Sharman, ‘The Field’ – Lynn McTaggert, ‘Awakening of intelligence’ – Jiddhu Krisnamurti.

We leven in een tijdperk waarin menselijke patronen exponentiele effecten hebben op de aarde, onze samenleving en ons welzijn. We zien de ongewenste effecten: onze manier van leven is niet duurzaam en rechtvaardig. We zien ook hoe taai patronen en systemen zijn om dit te veranderen. Vaak wordt voor verandering op oude patronen teruggevallen, die niet werken.

De cognitieve revolutie en de agrarische revolutie legden de basis voor onze huidige samenleving. Afgelopen eeuw werd dat gevolgd door de wetenschappelijke, de industriële en de informatierevolutie. 

Nu leven we in de revolutie van bewustzijn. Bewustzijn groeit. We worden ons steeds bewuster. Van het leven en ons bestaan. Van ons eigen gedrag, de onderliggende patronen ervan en de effecten op onze omgeving. Van de kracht van bewustzijn, en het natuurlijke menselijke potentieel dat zich aandient. Van het levende universum en haar intelligentie en creatiekracht, waar wij allemaal integraal onderdeel van zijn. 

Bewustzijn groeit en manifesteert zich, in ons en door ons. Wij zijn de revolutie van bewustzijn.

Een selectie van bronnen: ‘Integrale wijsheid’ – Ken Wilber, ‘De evolutie van brein en bewustzijn’ – Paul Revis, ‘Het levende universum’ – Duane Elgin.